به گزارش پایگاه اطلاع رسانی کانون سردفتران و دفتریاران، دومین قسمت مستند تلویزیونی فرگاه به تهیه کنندگی روابط عمومی کانون سردفتران و دفتریاران از شبکه یک سیما پخش شد. در این برنامه عنوان شد: تاریخچه تنظیم اسناد رسمی به دورانهای بسیار دور تعلق دارد و الزام تنظیم قرارداد از زمان پذیرش زندگی اجتماعی توسط بشر و احساس نیاز به مبادلات برای گذران زندگی خود بوده در نتیجه برای انجام هر گونه تبادلات و معاملات نیاز به وضع و پیروی از قوانین مطابق با شرایط ان دوره در هر منطقه از نکات بسیار مهمی بشمار میرفته است.

محمد کاظم فرقانی سردفتر اسناد رسمی و مسئول بسیج کانون سر دفتران و دفتر یاران گفت: آنچه که مطلوب یک جامعه اسلامی و انسانی است زندگی آمیخته با آرامش و صلح و صفا و بدون هر گونه تنش در ان جامعه است.از شرایط تنظیم اسناد و مکاتبات این چنینی قبل از اسلام اطلاعات دقیقی در دست نیست اما به لطف کتب و کتیبه های بجا مانده از فقها و مورخین بعد از اسلام مخصوصا با اسناد به مهم ترین و مقدس ترین کتاب ما مسلمانان قرآن کریم می توانیم به صورت مو شکافانه به معنی مفهوم اهمیت جایگاه اسناد رسمی بپردازیم.

مسلم اقا صفری رئیس اسبق کانون سردفتران و دفتریاران در این مستند تلویزیونی گفت: ابتدایی ترین مقررات در خود قرآن کریم آمده است در سوره مبارکه بقره آیه ۲۸۳که به آیه مداینه معروف است مقررات مفصلی را در خصوص نحوه تنظیم اسناد ،اوصاف تنظیم کننده سند اوصاف گواهان و تشریفات مربوطه در قرآن آمده است.
محمد کاظم فرقانی در ادامه گفت: اولین اصولی که در این آیه مطرح می شود نوشتن اسناد معاملات است به ویطه معاملات غیر نقدی و معاملات با ارزش و سنگین است.

مسلم آقا صفری گفت: اولین اثر تاریخی که به زبان فارسی در خصوص نحوه تنظیم اسناد اشاراتی دارد تاریخ بیهقی است. در تاریخ بیهقی در یک پاراگراف خیلی مختصر و به شکل بسیار موجز مطلبی نوشته شده که برایتان قرائت میکنم: دو قباله نوشته بودند همه اسباب ضیاع حسنک را به جماه از جهت سلطان و یک یک ضیاع را نام بر وی خواندند و وی اقرار کرد به فروختن آن به رغبت و آن سیم که معین کرده بودند بستد و آن کسان گواهی نوشتند و حاکم سجل کرد در مجلس و دیگر قضات نیز الرسم فی امثالهما … البته در جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی هم مقررات بسیار دقیق و وسیعی را برای تنظیم اسناد رسمی خصوصا اسناد املاک قید کرده بودند و در ان زمان پیش بینی دفتر ثبت اسناد مرکزی هم شده بود.

در تاریخ بیهقی روش و تنظیم اسناد اینگونه تعریف شده که ابتدا پیش نویسی را به تحریر در می آوردند و بعد موارد مورد معامله را بند به بند ذکر میکردند. طرفین بعد از طالعه ی پیش نویس و مفاد مکتوب اعلام رضایت کرده و پس از پرداخت وجه مورد توافق گواهان بر انجام اداب و رعایت قوانین شهادت میدادند تا قاضی شرع اسناد را تسیجیل و انرا معتبر بدانند.

مسلم آقا صفری می گوید: اولین باربا واژه سند در یاداشتی که امیر کبیر به ناصرالدین میرزا که آن زمان هنوز شاه نشده بود آمده که گفته است که دست خطی نشان دهید که سند تقی سند من است.

احمد علی سیروس نائب رئیس اسبق کانون سردفتران و دفتریاران در این مستند گفت: قابل توجه است که قبل از تاسیس دفاتر اسناد رسمی معاملات و اسناد مردم توسط روحانیون و مراجع علما و یا معتمدین محل که اینها صاحبان دفتر شهر بودند برای همین است که هنوز هم خیلی از مردم مراجعه میکنند. در سال ۱۳۰۷به موجب به روز شدن تشکیلات اداری اولین قانون دفاتر اسناد رسمی به ثبت میرسد و زیر مجموعه وزارت عدلیه قرار میگیرد و تا سال ۱۳۱۶ دستخوش تحولات بسیار عظیمی میشود که یکی از انها تاسیسی محلی برای استقرار تشکیلات کانون سردفتران بوده است همین امر در تاریخ ۳۰ مرداد ماه ۱۳۳۵ سبب خریدن ملکی در خیابان امام خمینی فعلی میشود که در ان دوران وزارت دادگستری به اکثر ادارات دادگستری در حواشی و محدوده این خیابان قرار داشته است.

برای رسیدن به مفهوم و تاریخچه سند و اهمیت دفاتر اسناد رسمی فقط کافی است با استناد به کلام الله مجید گشتی در تونل تاریخ بزنیم و از کتیبه های ارزشمندی چون تاریخ بیهقی و جامع التواریخ همدانی به نامه میرزا تقی خان فراهانی بزند.

با توجه به تورخ بر تمام اثار بجامانده از دیروزو و اهمیت خدمات کاربردی در عصر امروز می توانیم بگوییم سند رسمی یک نوع هویت بخشیدن به مهره قضائی اطمینان پایه تمام حقوق مادی و معنوی است. پس با رسمیت بخشیدن به اسناد و قرار داد ها توسط دفاتر اسناد رسمی برای ساختن ستون های استوار از جنس صلح وآرامش برای تضمین اینده و تحکیم آسایش قدیمی برداریم.